06
қыркүйек
2023
Кесте құру ережелері
Білім беру қызметі білім алушылардың жеке ерекшеліктерін дамытуға, оқу іс-әрекетіне оң мотивацияны қалыптастыруға бағытталған, сондықтан олардың денсаулығына зиян тигізбеуі керек.
"Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына (ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.08.2021 ж. № ҚР ДСМ-76 бұйрығымен бекітілген) (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) сәйкес оқу аптасының ұзақтығына қарамастан оқушылардың негізгі (Инвариантты) оқу жүктемесі бастауыш мектепте бес сабақтан аспайды. Бірінші сыныптарда оқу жүктемесін біртіндеп арттыра отырып, оқу сабақтарының "сатылы" режимі қолданылады.
ҚР Білім Министрінің 31.08.2022 жылғы № 385 "мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, тиісті типтер мен түрлердегі қосымша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы" бұйрығына 1-қосымшаның 2-бөлімінің 34-тармағында (07.08.2023 ж. өзгерістер мен толықтырулармен) (бұдан әрі-үлгілік қағидалар) мектептердегі сабақ кестесін басшы не оны алмастыратын адам бекітеді. Сабақ кестесінде оқу сабақтарының күнделікті саны, ұзақтығы және реттілігі көрсетіледі. Кесте құру кезінде білім алушылар мен тәрбиеленушілердің тамақтануы мен белсенді демалысы үшін ұзақ үзіліс көзделуі қажет.
Санитарлық ережелерге 3 және 4-қосымшаларға сәйкес оқушылардың күні мен аптасы ішінде ақыл-ой қабілетінің динамикасын және қиындық бойынша пәндерді саралау кестесін ескеру маңызды.
Дұрыс жасалған кестемен егде жастағы оқушылар үшін қарқынды жүктеме сейсенбі мен сәрсенбіде болуы керек. Орта жастағы оқушылар үшін-сейсенбі мен бейсенбіде сәрсенбі жеңіл күн болуы керек. Егер ең көп ұпай аптаның төтенше күндерінде болса немесе аптаның барлық күндерінде бірдей болса, кесте санитарлық нормаларға сәйкес келмейді. Үйде оқытуға көп уақытты қажет ететін пәндер мектеп кестесінің бір күнінде топтастырылмауы керек.
Үлгілік қағидаларға 1-қосымшаның 2-бөлімінің 35-тармағында мектептердің барлық түрлерінің оқушылары үшін сабақтар арасындағы өзгерістер кемінде 10 минутты, үлкен өзгеріс (2-ші немесе 3-ші сабақтардан кейін) – 30 минутты құрайтыны көрсетілген: 2-ші және 3-ші сабақтардан кейін бір үлкен өзгерістің орнына екі өзгеріске жол беріледі әрқайсысы 20 минуттан.
Үлгілік қағидаларға 1-қосымшаның 2-бөлімінің 36-тармағына сәйкес мектептегі сабақтың ұзақтығы 45 минуттан аспауы тиіс. Бірінші сыныптарда оқу жүктемесін біртіндеп арттыра отырып, оқу сабақтарының "сатылы" режимі қолданылады. Қыркүйек айында қазан айынан бастап қырық бес минутқа дейін 35 минуттан 3 сабақ жоспарлануда. Бастауыш мектепте қосарланған сабақтар қарастырылмаған. Бірінші сынып оқушылары үшін жыл бойы қосымша апталық демалыс ұйымдастырылады.
Кесте құру кезінде мыналарды ескеру қажет
* оқу жоспары;
* мұғалімдердің оқу жүктемесі;
* сыныптардың саны және сыныптардың толтырылуы туралы мәліметтер (ББМ сәйкес);
* сыныптарды кіші топтарға бөлу туралы мәліметтер;
* сынып жетекшілері туралы мәліметтер және сыныптарды оқу кабинеттеріне бекіту;
* оқу кабинеттерінің саны, олардың сыйымдылығы туралы мәліметтер, мұғалімдерге бекіту;
* сыныптарды оқу кабинеттері бойынша орналастыру мүмкіндіктерін ескере отырып, ауысымдар бойынша сыныптар мен параллельдерді бөлу;
* директордың әкімшіліктің міндетті әдістемелік күндері туралы, Әкімшіліктің оқытушылық қызметін ұйымдастыру туралы ақпараты;
* жалпы білім беретін және арнайы білім беру ұйымдары топтарының (сыныптарының) толықтығы. Жалпы білім беру ұйымдары сыныптарының толықтығы (Санитариялық қағидаларға 2-қосымша);
* жалпы білім беретін ұйымдардағы оқу жүктемесінің нормалары (Санитариялық қағидаларға 3-қосымша);
* "20__/20__ оқу жылында Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептерінде білім беру процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы"нұсқаулық-әдістемелік хат;
* қиындық бойынша заттарды саралау кестесі (Санитариялық қағидаларға 4-қосымша);
* кабинеттер тізімі;
* қоңырау кестесі;
* оқу кабинеттері мен спорт залдарын жұмыспен қамту кестесі.
"Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына (ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.08.2021 ж. № ҚР ДСМ-76 бұйрығымен бекітілген) (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) сәйкес оқу аптасының ұзақтығына қарамастан оқушылардың негізгі (Инвариантты) оқу жүктемесі бастауыш мектепте бес сабақтан аспайды. Бірінші сыныптарда оқу жүктемесін біртіндеп арттыра отырып, оқу сабақтарының "сатылы" режимі қолданылады.
ҚР Білім Министрінің 31.08.2022 жылғы № 385 "мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, тиісті типтер мен түрлердегі қосымша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы" бұйрығына 1-қосымшаның 2-бөлімінің 34-тармағында (07.08.2023 ж. өзгерістер мен толықтырулармен) (бұдан әрі-үлгілік қағидалар) мектептердегі сабақ кестесін басшы не оны алмастыратын адам бекітеді. Сабақ кестесінде оқу сабақтарының күнделікті саны, ұзақтығы және реттілігі көрсетіледі. Кесте құру кезінде білім алушылар мен тәрбиеленушілердің тамақтануы мен белсенді демалысы үшін ұзақ үзіліс көзделуі қажет.
Санитарлық ережелерге 3 және 4-қосымшаларға сәйкес оқушылардың күні мен аптасы ішінде ақыл-ой қабілетінің динамикасын және қиындық бойынша пәндерді саралау кестесін ескеру маңызды.
Сабақ кестесіне қойылатын гигиеналық талаптар
Дұрыс жасалған кестемен егде жастағы оқушылар үшін қарқынды жүктеме сейсенбі мен сәрсенбіде болуы керек. Орта жастағы оқушылар үшін-сейсенбі мен бейсенбіде сәрсенбі жеңіл күн болуы керек. Егер ең көп ұпай аптаның төтенше күндерінде болса немесе аптаның барлық күндерінде бірдей болса, кесте санитарлық нормаларға сәйкес келмейді. Үйде оқытуға көп уақытты қажет ететін пәндер мектеп кестесінің бір күнінде топтастырылмауы керек.
Өзгеру ұзақтығы
Үлгілік қағидаларға 1-қосымшаның 2-бөлімінің 35-тармағында мектептердің барлық түрлерінің оқушылары үшін сабақтар арасындағы өзгерістер кемінде 10 минутты, үлкен өзгеріс (2-ші немесе 3-ші сабақтардан кейін) – 30 минутты құрайтыны көрсетілген: 2-ші және 3-ші сабақтардан кейін бір үлкен өзгерістің орнына екі өзгеріске жол беріледі әрқайсысы 20 минуттан.
Сабақтың ұзақтығы
Үлгілік қағидаларға 1-қосымшаның 2-бөлімінің 36-тармағына сәйкес мектептегі сабақтың ұзақтығы 45 минуттан аспауы тиіс. Бірінші сыныптарда оқу жүктемесін біртіндеп арттыра отырып, оқу сабақтарының "сатылы" режимі қолданылады. Қыркүйек айында қазан айынан бастап қырық бес минутқа дейін 35 минуттан 3 сабақ жоспарлануда. Бастауыш мектепте қосарланған сабақтар қарастырылмаған. Бірінші сынып оқушылары үшін жыл бойы қосымша апталық демалыс ұйымдастырылады.
Кесте құруға арналған құжаттар тізімі
Кесте құру кезінде мыналарды ескеру қажет
* оқу жоспары;
* мұғалімдердің оқу жүктемесі;
* сыныптардың саны және сыныптардың толтырылуы туралы мәліметтер (ББМ сәйкес);
* сыныптарды кіші топтарға бөлу туралы мәліметтер;
* сынып жетекшілері туралы мәліметтер және сыныптарды оқу кабинеттеріне бекіту;
* оқу кабинеттерінің саны, олардың сыйымдылығы туралы мәліметтер, мұғалімдерге бекіту;
* сыныптарды оқу кабинеттері бойынша орналастыру мүмкіндіктерін ескере отырып, ауысымдар бойынша сыныптар мен параллельдерді бөлу;
* директордың әкімшіліктің міндетті әдістемелік күндері туралы, Әкімшіліктің оқытушылық қызметін ұйымдастыру туралы ақпараты;
* жалпы білім беретін және арнайы білім беру ұйымдары топтарының (сыныптарының) толықтығы. Жалпы білім беру ұйымдары сыныптарының толықтығы (Санитариялық қағидаларға 2-қосымша);
* жалпы білім беретін ұйымдардағы оқу жүктемесінің нормалары (Санитариялық қағидаларға 3-қосымша);
* "20__/20__ оқу жылында Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептерінде білім беру процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы"нұсқаулық-әдістемелік хат;
* қиындық бойынша заттарды саралау кестесі (Санитариялық қағидаларға 4-қосымша);
* кабинеттер тізімі;
* қоңырау кестесі;
* оқу кабинеттері мен спорт залдарын жұмыспен қамту кестесі.